Parselasyon, bir arazinin imar planına uygun olarak parçalara ayrılması veya birleştirilmesi işlemini ifade eder. Bu süreçte, arsa veya tarla gibi büyük araziler, imar planlarına göre daha küçük parsellere bölünür ya da ihtiyaç halinde birleştirilir. Parselasyon, özellikle şehirleşme ve kentsel dönüşüm projelerinde önemli bir rol oynar. İşte parselasyonun temel tanımı ve nasıl işlediğine dair süreç:
1. Parselasyonun Tanımı
- Parselasyon, arazinin üzerinde yapılacak yapılar için altyapı ve düzenleme çalışmaları yapılarak, imar planına uygun olarak arsalar oluşturma işlemidir. Parselasyon işlemi sayesinde araziler, yapılaşmaya uygun hale getirilir.
- Bu işlem ile oluşan her parselin kendine ait bir tapusu olur, böylece bu arsalar bağımsız olarak satılabilir veya kullanılabilir hale gelir.
2. Parselasyon Süreci Nasıl İşler?
Parselasyon süreci, birkaç aşamadan oluşur ve her aşamada resmi kurumların onayı gereklidir:
a) İmar Planı Hazırlığı
- İlk adımda, arazinin bulunduğu alan için bir imar planı hazırlanır. Bu plan, belediyeler veya il özel idareleri tarafından yapılır ve arazinin gelecekte nasıl kullanılacağını belirler.
- İmar planında, arazinin hangi alanlarının konut, ticari, yeşil alan veya sosyal donatı alanı gibi amaçlarla kullanılacağı belirlenir.
b) Kadastro Çalışmaları
- Parselasyon yapılacak arazinin sınırları, kadastro çalışmaları ile kesin olarak belirlenir. Bu aşama, mevcut arazinin yasal sınırlarının ve hak sahiplerinin tespit edilmesi amacıyla yapılır.
- Kadastro çalışmaları, parselasyon sürecinin temelini oluşturur çünkü bu çalışmalar olmadan sınır ve sahiplik belirlenemez.
c) Parselasyon Planının Hazırlanması
- Kadastro çalışmalarının ardından, imar planına uygun olarak parselasyon planı hazırlanır. Bu plan, hangi alanların parselleneceğini ve nasıl bir bölünme yapılacağını içerir.
- Parselasyon planı, harita mühendisleri tarafından hazırlanır ve belediyeye sunulur. Belediye bu planı inceler ve uygun görürse onaylar.
d) Parselasyon Planının Askıya Çıkarılması ve İtiraz Süreci
- Parselasyon planı, belediye tarafından askıya çıkarılır ve ilgili vatandaşların itirazda bulunabilmesi için genellikle bir ay süreyle duyurulur.
- Bu süreçte, parselasyon planında hata veya hak kaybı olduğunu düşünen kişiler itirazda bulunabilir. İtirazlar değerlendirilir ve gerekli düzenlemeler yapılır.
e) Tapu Sicil İşlemleri ve Tescil
- Onaylanan parselasyon planı, tapu sicil müdürlüğüne iletilir. Bu aşamada, her parsel için ayrı tapular oluşturulur.
- Parsellerin tapu tescil işlemleri yapıldıktan sonra her bir parsel bağımsız bir tapuya sahip olur ve resmi olarak yapılaşmaya uygun hale gelir.
3. Parselasyonun Önemi ve Avantajları
- Parselasyon, yapılaşma öncesi arazinin düzenlenmesini sağlar ve böylece altyapı çalışmalarının yapılmasını kolaylaştırır.
- İmar planlarına uygun şekilde yapılan parselasyon, şehirleşme sürecini destekler ve düzenli kentleşmeye katkı sağlar.
- Ayrıca, parsellerin tapulu hale getirilmesi, mülk sahiplerine arazi üzerinde daha fazla hak tanır ve gayrimenkulün değerini artırır.
4. Parselasyon Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Yasal Uygunluk: Parselasyon işlemlerinin ilgili yasalara ve imar planlarına uygun şekilde yapılması önemlidir. Aksi durumda, ileride hukuki sorunlarla karşılaşılabilir.
- Altyapı ve Donatı Alanları: Parselasyon planında, altyapı ve yeşil alan gibi sosyal donatı alanlarına yer verilmelidir. Bu alanlar, yaşanabilir bir çevre oluşturmak için gereklidir.
- Hak Sahiplerinin Hakları: Parselasyon sürecinde arazi sahiplerinin haklarının korunması esastır. Özellikle imar uygulaması sonucunda oluşan düzenlemeler için hak sahiplerine bilgi verilmelidir.
Parselasyon süreci, arazilerin yapılaşmaya uygun hale getirilmesi ve düzenli bir şehirleşme için atılan önemli bir adımdır. Planlı kentleşme, altyapı ve sosyal alanların düzenli bir şekilde kullanımı için parselasyon işlemlerinin doğru yapılması büyük önem taşır.
